ชาติพันธุ์ไทขึนเป็นกลุ่มชาติพันธุ์ที่มีภาษาในตระกูลไต-กะได (Tai – Kadai Language Family)  และอยู่ในกลุ่มไต (Tai) สาขาตะวันออกเฉียงใต้ แต่เดิมนั้นมีถิ่นฐานพำนักอาศัยอยู่ในเมืองเชียงตุง หัวเมืองใหญ่ทางตะวันออกของที่ราบสูงฉาน ซึ่งเป็นนครรัฐที่รุ่งเรืองโดดเด่นเทียบเคียงกับเมืองเชียงรุ่งของชาวไทลื้อสิบสองพันนาและเมืองเชียงใหม่ ปัจจุบันเมืองเชียงตุงอยู่ในรัฐฉาน เขตปกครองของสาธารณรัฐแห่งสหภาพเมียนมาร์